Sơ lược về lịch sử các VCK Euro

Ý tưởng về một giải đấu bóng đá toàn châu Âu lần đầu tiên được đề xuất bởi Tổng thư ký Liên đoàn bóng đá Pháp Henri Delaunay vào năm 1927, nhưng phải đến năm 1960, giải đấu mới được bắt đầu. Từ đó đến nay đã có 18 VCK Euro được diễn ra với nhiều thay đổi về thể thức, dưới đây là tổng hợp chi tiết:

* VCK Euro 1960:
- Euro 1960 là giải vô địch bóng đá châu Âu đầu tiên được UEFA tổ chức và nó diễn ra tại Pháp. 
- Đội vô địch là Liên Xô, sau khi đánh bại Nam Tư 2-1 trong trận chung kết tại Paris (trận chung kết phải đấu thêm hai hiệp phụ sau khi 2 đội hoà 1-1 trong 90 phút). 
- Đã có tới 5 cầu thủ nhận danh hiệu vua phá lưới với cùng 2 bàn thắng là François Heutte của Pháp, Valentin Ivanov và Viktor Ponedelnik của Liên Xô; Milan Galic và Drazan Jerkovic của Nam Tư.

* VCK Euro 1964:
- Giải vô địch bóng đá châu Âu 1964 (Euro 1964) là lần thứ hai giải đấu được tổ chức và vòng chung kết diễn ra tại Tây Ban Nha. 
- Chức vô địch thuộc về nước chủ nhà sau khi vượt qua đương kim vô địch Liên Xô 2-1 trong trận chung kết.
- Danh hiệu vua phá lưới được trao cho 3 cái tên là Jesus Maria Pereda của Tây Ban Nha; Ferenc Bene và Dezso Novak của Hugary với cùng 2 bàn.

* VCK Euro 1968:
- Giải vô địch bóng đá châu Âu 1968 (Euro 1968) với vòng chung kết diễn ra tại Ý từ ngày 5 cho đến ngày 10 tháng 6, năm 1968.
- So với các giải đấu trước, vòng loại kỳ Euro lần này có thay đổi khi lần đầu tiên áp dụng thể thức các đội được chia bảng, đấu vòng tròn tính điểm.
- Đây cũng là kỳ Euro duy nhất có hai trận chung kết. Đội tuyển chủ nhà Ý phải đợi đến trận đấu lại mới vượt qua được Nam Tư với tỷ số 2-0 để giành chức vô địch châu Âu đầu tiên trong lịch sử của mình do trận lượt đi đã kết thúc với tỷ số hoà 1-1 sau cả 2 hiệp chính lẫn 2 hiệp phụ.
- Dragan Dzajic của Nam Tư là vua phá lưới với 2 pha lập công.

* VCK Euro 1972:
- Giải vô địch bóng đá châu Âu 1972 (Euro 1972) với vòng chung kết diễn ra tại Bỉ từ ngày 14 cho đến ngày 18 tháng 6, năm 1972.
- Đội tuyển Tây Đức giành chức vô địch châu Âu đầu tiên của mình sau chiến thắng 3-0 trước Liên Xô.
- Huyền thoại Gerd Muller là vua phá lưới của giải đấu với 4 pha lập công.

* VCK Euro 1976:
- VCK Euro 1976 diễn ra tại Nam Tư từ ngày 16 cho đến ngày 20 tháng 06, năm 1976.
- Đội tuyển Tiệp Khắc giành chức vô địch châu Âu đầu tiên của mình bằng chiến thắng 5-3 trên chấm luân lưu 11m trước Tây Đức sau khi hoà 2-2 ở hiệp chính.
- Dieter Muller của Đức giành danh hiệu vua phá lưới với 4 bàn thắng.

* VCK Euro 1980:
- VCK Euro 1980 diễn ra tại Ý từ ngày 11 cho đến ngày 22 tháng 6, năm 1980. 
- Đội tuyển Tây Đức giành chức vô địch châu Âu thứ hai của mình sau khi giành chiến thắng 2-1 trước Bỉ và trở thành đội đầu tiên hai lần vô địch. 
- Đây cũng là giải đấu đầu tiên các đội tham dự phải thi đấu vòng bảng.
- Vua phá lưới là Klaus Allofs của Đức với 3 bàn thắng.

* VCK Euro 1984:
- VCK Euro 1984 diễn ra tại Pháp từ ngày 12 đến ngày 27 tháng 6 năm 1984. 
- Đội tuyển Pháp với thủ quân Michel Platini giành chức vô địch châu Âu đầu tiên của mình sau chiến thắng 2-1 trước Tây Ban Nha. Còn Tây Đức trở thành đội đương kim vô địch đầu tiên bị loại ở ngay từ vòng bảng.
- Michel Platini cũng là vua phá lưới với 9 bàn thắng.

* VCK Euro 1988:
- VCK Euro 1988 diễn ra tại Tây Đức từ ngày 10 cho đến ngày 25 tháng 06, năm 1988.
- Đội tuyển Hà Lan dưới sự dẫn dắt của bộ ba người Hà Lan bay (Marco van Basten, Ruud Gullit và Frank Rijkaard) giành chức vô địch châu Âu đầu tiên của mình sau khi giành chiến thắng 2-1 trước Liên Xô.
- Marco van Basten trở thành vua phá lưới với 5 pha lập công.

* VCK Euro 1992:
- VCK Euro 1992 được tổ chức ở Thụy Điển từ ngày 10 đến ngày 26 tháng 6 năm 1992.
- Đan Mạch với vai trò thay thế cho Nam Tư (đã vượt qua vòng loại nhưng không thể tham gia do nội chiến) đã tạo ra bất ngờ lớn khi giành chức vô địch châu Âu đầu tiên của mình với chiến thắng 2-0 trước ĐT Đức ở trận Chung kết.
- Đã có 4 cái tên giành danh hiệu Vua phá lưới với cùng 3 bàn thắng là Henrik Larsen của Đan Mạch, Karl-Heinz Riedle của Đức, Dennis Bergkamp của Hà Lan và Tomas Brolin của Thuỵ Điển.

* VCK Euro 1996:
- VCK Euro 1996 được tổ chức ở Anh từ ngày 8 đến ngày 30 tháng 6 năm 1996.
- Đức trở thành đội đầu tiên 3 lần đoạt chức vô địch châu Âu sau chiến thắng 2-1 trước CH Séc ở trận Chung kết với bàn thắng vàng của Bierhoff.
- Vua phá lưới là tiền đạo người Anh - Alan Shearer với 5 bàn.

* VCK Euro 2000:
- VCK Euro 2000 được đồng tổ chức bởi Bỉ và Hà Lan (lần đầu tiên trong lịch sử Euro) từ 10 tháng 6 đến 2 tháng 7 năm 2000.
- Pháp là đội vô địch giải đấu này, sau chiến thắng 2-1 trước Ý trong trận chung kết bằng bàn thắng vàng của Trezeguet.
- Patrick Kluivert của Hà Lan và Savo Milosevic trở thành vua phá lưới với 5 bàn thắng.

* VCK Euro 2004:
- VCK Euro 2004 được tổ chức ở Bồ Đào Nha từ ngày 12 tháng 6 cho đến ngày 4 tháng 7 năm 2004. 
- Đội tuyển Hy Lạp gây bất ngờ lớn khi đoạt chức vô địch châu Âu đầu tiên của mình sau chiến thắng 1-0 trước đội chủ nhà Bồ Đào Nha bằng pha lập công của Angelos Charisteas.
- Milan Baros của CH Séc trở thành vua phá lưới với 5 bàn thắng.

* VCK Euro 2008:
- VCK Euro 2008 diễn ra trên các sân vận động của Áo và Thụy Sĩ từ 07 đến 29 tháng 6 năm 2008. 
- Đội tuyển Tây Ban Nha đã giành chức vô địch Euro lần thứ hai trong lịch sử sau khi đánh bại đội tuyển Đức với tỉ số 1–0 bằng bàn thắng duy nhất của Fernando Torres ở trận Chung kết.
- David Villa trở thành vua phá lưới với 4 bàn thắng.

* VCK Euro 2012:
- VCK Euro 2012 được tổ chức tại Ba Lan và Ukraina từ ngày 8 tháng 6 đến 1 tháng 7 năm 2012.
- Tây Ban Nha vượt qua Italia 4-0 trong trận Chung kết để trở thành đội đầu tiên bảo vệ thành công chức vô địch châu Âu và là đội tuyển châu Âu đầu tiên giành 3 danh hiệu lớn liên tiếp (trước đó là Euro 2008, World Cup 2010).
- Có tới 6 cầu thủ giành danh hiệu Vua phá lưới với cùng 3 bàn thắng là Mandzukic, Balotelli, Alan Dzagoev, Mario Gomez, Cristiano Ronaldo và Fernando Torres.

* VCK Euro 2016:
- VCK Euro 2016 được tổ chức tại Pháp vào mùa hè năm 2016, bắt đầu từ ngày 10 tháng 6 đến ngày 10 tháng 7.
- Bồ Đào Nha đã giành chức vô địch lần đầu tiên trong lịch sử sau khi đánh bại chủ nhà Pháp với tỉ số 1–0 bằng bàn thắng duy nhất của tiền đạo Eder ở phút thứ 109 của hiệp phụ thứ 2.
- Antoine Griezmann là vua phá lưới của giải đấu với 6 bàn thắng.